شیلنگ‌ها فقط در نوع شیلنگ‌های آب نیستند. آنها براساس مصارف مختلف انواع صنعتی نیز دارند. شیلنگ‌زهای صنعتی قابلیت عبور انواع مایعات صنعتی که حتی خاصیت خورندگی ایجاد می‌کنند را دارند. اگر به دنبال اطلاعاتی درباره شیلنگ‌های صنعتی هستید، با ما در این مقاله همراه باشید تا اطلاعات بیشتری از انواع شیلنگ در اختیارتان بگذاریم.
شیلنگ چیست؟
شیلنگ به یک یک لوله منعطف به همراه دو خروجی می‌گویند، که جنس آن می‌تواند PVC یا لاستیک به همراه مواد دیگر باتوجه به نوع مصرف در صنعت، باشد.
کاربردهای شیلنگ های صنعتی
کاربردهای شیلنگ در انواع صنایع از جمله معدن زغال سنگ، ساخت تونل، فرایندهای مرتبط با نفت و جوشکاری گسترده است. شیلنگ ها به مایعات امکان عبور در فشار بسیار بالا در محیط‌های خطرناک بدون خطر و مطمئن می‌دهند. شیلنگ ها باتوجه به نوع صنایع و کاربرد آن از لاستیک‌ها یا مواد دیگر و با کیفیت بالا ساخته شده و به شدت عایق بندی می‌شوند تا دوام بهتری پیدا کنند.
کاربرد های شلنگ صنعتی:
- عبور مواد در شرایط محیطی مختلف
- انتقال بخار
- انتقال انواع مختلف گازها
- انتقال مواد اسیدی، مواد آلوده و خطرناک
- انتقال انواع روغن ها و مشتقات نفتی
- انتقال بنزین، بنزین بدون سرب و دیزل
- انتقال موادی که سایش ایجاد می‌کنند مانند ماسه بادی، سیلیس، سیمان، آهک،شن و ماسه
- انتقال مواد با درجه حرارت بالا
انواع شلنگ
به طور کلی دو دسته شلنگ آب وجود دارد که شلنگ چند منظوره که مقاوم به روغن است و شلنگ عمومی که به روغن مقاومت ندارد. انواع مختلف شلنگ باتوجه به صنایع گوناگون و نوع مصارف آنها وجو دارند که برخی تحمل فشارهای بالا و برخی تحمل حرارت‌های بالا را دارند و برای انتقال انواع سیالات کاربرد دارند.
انواع شلنگ نوع کم فشار عموما برای انتقال آب، مشتقات نفتی مایع و یا مایعاتی که بر پایه آب هستند قابلیت استفاده دارند.
انواع پرفشار شلنگ‌ها نیز برای کار کردن در فشارهای بالای ۳۰۰ psi کاربرد دارد که معمولا در ساخت و سازها و معادن به کار می‌روند که نیاز است حجم عظیمی از آب منتقل شود.
ساخت شلنگ با توجه به صنایع مختلف و نوع کاربرد شلنگ، انجام می‌شود. در این روند، نکاتی برای انتخاب مواد در نظر گرفته می‌شود که در زیر برخی را نام می‌بریم.
- فشار وارده بر شلنگ
- اندازه شلنگ
- سازگاری شیمیایی
شلنگ‌های صنعتی به شلنگ‌هایی گفته می شود که ماده اصلی تشکیل‌دهنده آنها پلی اتیلن بوده و در صنایع بزرگ مانند نفت و گاز، معادن، راه سازی، تونل سازی، دریایی، کشتی سازی، صنایع دفاع، صنایع شیمیایی و مواد غذایی و … کاربرد دارد. در ادامه انواع شلنگ را که شامل موارد زیر هستند، معرفی می‌کنیم.
معرفی انواع شیلنگ ها و کاربرد آنها
شیلنگ روغن و سوخت
شلنگ روغن و سوخت (Oils hose) برای انتقال انواع روغن‌ها صنعتی و مشتق‌های نفتی ساخته شده‌است. از آنجاییکه این نوع شلنگ برای مواد روغنی طراحی شده‌است، نباید برای انتقال مواد غیرروغنی استفاده شود. در صورت لزوم استفاده برای مواد غیرروغنی، بهتر است با فروشنده و یا شرکت سازنده مشورت شود.
شیلنگ های ضدسایش
شلنگ‌های ضد سایش به طور کلی برای انتقال، تخلیه و یا بارگیری هیدرولیک یا پنوماتیک موادی با حرارت‌های مختلف استفاده می‌شود که سایش ایجاد می‌کنند، مانند براده آهن، شن و ماسه، ملات سیمان، بتن، آهک، سیلیس، الیاف نساجی، خاک اره، دانه و غلات، گردوغبار، لجن و فاضلاب ساخته شده و در صنایعی همچون صنایع فولاد، معدن، سیمان، سکوهای حفاری، بنادر و شیشه سازی کاربرد دارد.
شیلنگ هوا
شلنگ هوا برای انتقال انواع گازها استفاده می‌شود. این نوع از شلنگ براساس نوع موادی که با آن منتقل می‌شود در انواع مختلف با جنس‌های متفاوت و مقاومت‌های مختلف باتوجه به محتویات طراحی شده‌است.
هوا برش یکی از رایج‌ترین کاربردهای این نوع شلنگ است. در این عملیات صنعتی از این مدل شلنگ ها که خود از دو شلنگ یکی برای اکسیژن و دیگری برای گاز قابل اشتعال است ساخته شده اند در برشکاری و جوشکاری استفاده می شود.
شیلنگ ضداسید
شلنگ ضد اسید (chemical hose) طوری طراحی شده‌است که مقاومت بالایی در برابر مواد خورنده مانند اسیدها داشته‌باشد. این مقاومت خاص در این نوع شلنگ آن را به کاربردهای خاصی همچون انتقال مواد خورنده خطرناک اختصاص داده‌است.
شیلنگ های حصیری
شلنگ‌های حصیری به دلیل انعطاف و راحتی استفاده، در تاسیسات حرارتی برودتی بهداشتی، مانند پکیچ‌ها برای اتصال آب‌های رفت برگشت و بهداشتی از پکیج به لوله‌ها، در آبگرمکن‌های دیواری اتصال به لوله های آب سرد گرم آبگرمکن و یا در انواع وسایل بهداشتی همچون شیر ظرف‌شوی، شیر روشویی، فلش تانگ، توالت فرنگی، بیده و… استفاده می‌شود.
شیلنگ موادغذایی
شلنگ مواد غذایی علاوه بر مقاومت بالا به دلیل حساسیت شرایط استفاده باید دارای ویژگی‌های خاص باشد تا برای انسان مضر نباشد. برای مثال داخل شلنگ مواد غذایی باید از جنس لاستیک خاص غیرسمی سفید، صاف، شیشه مانند، بدون بو و مز باشد تا برای انسان مضر نبوده و قابلیت استفاده در صنایع غذایی داشته‌باشد.
شیلنگ های تحت فشار
شلنگ‌های تحت فشار به دلیل تحمل فشار بالاتر نسبت به شلنگ‌های معمولی دارای لایه‌های منجید یا نخ است که خود نخ می‌تواند دارای جنس و ضخامت متفاوتی باشد که این جنس‌ها در میزان سفتی و نرمی شلنگ در استفاده‌های مختلف تاثرگذار است.
از جمله مواد سازنده شلنگ شامل مواد پی‌وی‌سی و یا لاستیک و یا روغن DOP است.
شیلنگ حرارتی
شلنگ‌های حرارتی برای انتقال مواد با حفظ حرارت و یا جلوگیری از یخ‌زدگی کاربرد دارند. برای حفظ ویسکوزیته سیال، شلنگ‌های حرارتی منعطف بهترین انتخاب هستند.
شیلنگ فایبرگلاس
فایبرگلاس یکی از معروف‌ترین مواد عایق‌بندی مکان‌های مختلف مثل سقف، لوله ها و … است. این شلنگ فایبرگلاس (steel hose) انعطاف بسیار خوبی برای استفاده در شرایط مختلف دارد. همچنین از ذوب مواد خام و شیشه و شن در دمایی نزدیک به ۱۵۵۰ درجه سلسیوس ساخته می شود. یکی از مزیت‌های زیست محیطی این شلنگ ساخته‌‍‌شدن آن از مواد بازیافتی است.
شیلنگ بتن یا شلنگ ویبراتور
این نوع از شلنگ جهت ایجاد ارتعاش در بتن و از بین بردن خلل و فرج و حباب‌های ایجادشده در آن است. این نوع شلنگ در سایزهای مختلف از جمله ا الی ۳ اینچی در بازار موجود بوده و براساس همین سایز قیمت‌های متفاوتی دارد. این شلنگ انواع مکانیکی، بادی و برقی دارد. نوع مکانیکی درکاربردهای معمولی بسیار رایج است اما انواع دیگر در پروژه‌های خاص و بزرگ و وسیع استفاده می‌شود.
شیلنگ روبافت
شلنگ رو بافت که مخصوص انتقال بنزین است، قادر به تحمل ۲۰ بار فشار برای انتقال بنزین حتی برخلاف جهت جاذبه است. قابلیت تحمل دما در این شلنگ از منفی ۳۰ درجه سانتی‌گراد تا مثبت ۸۰ درجه سانتی‌گراد است. همچنین جنس آن بسته به نوع استفاده می‌تواند متفاوت باشد.
شیلنگ تراز
شلنگ تراز از متداول‌ترین ابزارها در عملیات‌های ساختمان سازی است که برای ترازیابی دو سطح یا دو نقطه که نسبت به هم دارای پستی و بلندی هستند، از این ابزار استفاده می‌شود.
از مزایای این شلنگ، سادگی استفاده و سرعت بالای آن است.
شیلنگ باد
به شلنگ باد، شلنگ نخی نیز می‌گویند. این شلنگ در بکس بادی، پیستوله بادی، دریل بادی، پیکور، فرز بادی و کمپرسور بادی کاربرد دارد. شلنگ باد باید از جنس نخ باشد.
شیلنگ بخار
به دلیل دما و فشار بالای بخار نمی‌توان برای انتقال آن از هر شلنگی استفاده کرد. شلنگ‌های مخصوص انتقال بخار در سایزهای ۳/۸ ، ۱/۲ ، ۳/۴ و ۱ اینچ در بازار موجودند. در هنگام خرید باید دقت کنید که باید روی آن کلمه (Steam) یعنی بخار و فشار کار و دمای تحمل آن به همراه نام کارخانه و کشور سازنده درج شده باشد.
شیلنگ فنری
شلنگ فنری برای انتقال هوای فشرده از دستگاه‌های کمپرسور باد به برخی ابزارآلات بادی مانند بکس بادی، میخ‌کوب و منگنه‌کوب، پیسوله بادی و.. کاربرد دارد. نام دیگر این نوع شلنگ، شلنگ تلفنی، به دلیل شباهتش با سیم تلفن است و جنس پلی اورتان آن به دلیل انعطاف بیشتر پرکاربردتر است. از حمله صنایعی که از این شلنگ استفاده می‌کنند، می‌توان به کارهای ساختمانی نظیر دکوراسیون، مکانیکی، کارگاه‌های کارواش و حتی در ماشین‌آلات سنگین و … اشاره کرد.
شیلنگ های پنوماتیک
شلنگ‌های پنوماتیک باتوجه به نوع استفاده در سایز، رنگ و ضخامت‌های مختلف طراحی و برای انتقال هوا در مدارهای پنوماتیک کاربرد دارد.
شلنگ‌های پلی اورتان ( PU ) بسیار نرم و منعطف است.
شلنگ‌های پلی اتیلن ( PET ) دارای انعطاف متوسط است و برای مواد شیمیایی دارای درصد خلوص پایین کاربرد دارد.
شلنگ‌های پلی آمید ( PA ) قدرت تحمل فشار بالاتری از انواع (PU)، اما انعطاف کمتری دارد.
شیلنگ هیدرولیک
این نوع شلنگ به دلیل مزیت‌هایش در صنعت بسیار پرکاربرد بوده و براساس نوع صنعت مورد استفاده تفاوت‌هایی باهم دارند. از این شلنگ برای انتقال مواد شیمیایی، مواد نفتی و مواد روغنی استفاده می‌شود و هر یک دارای تحمل فشار متفاوتی است.
لایه بیرونی این نوع شلنگ به سبب استفاده در محیط‌های خطرناک در برابر آتش، مواد شیمیایی و … مقاومت دارد. از میان سه قسمت اصلی ساختار شلنگ هیدرولیک، لوله‌ای که قرار است مایع از آن عبور کند از سیم‌های تابیده شده و یا نخ هایی که مستحکم هستند تشکیل شده است . همچنین لایه بیرونی در برابر انواع مواد شیمیایی، روغن‌ها و هوا مقاومت بالایی دارد که آسیب نبیند و مقاومت خود را حفظ کند.
شیلنگ سیم‌دار
شلنگ هیدرولیک به انواع نخ‌دار و سیم‌دار تقسیم می‌شود که هرکدام با توجه به نوع استفاده، جنس و تحمل دما و فشار در آنها متفاوت است. شلنگ هیدرولیک سیم‌دار، برای انتقال روغن کاربرد دارد و با توجه به بافت سیم‌های داخل آن فشارهای بالا را تحمل می‌کند و براساس تحمل فشار به انواع زیر تقسیم می‌شود.
- یک لاسیم
- دولا سیم
- چهار لاسیم
- شش لاسیم
نکات خرید شلنگ هیدرولیک
- تمام استانداردهای مورد نیاز صنعت خاص در شلنگ مدنظر رعایت شده باشد.
- قطر شلنگ درسمت داخل و هم خارج برای نوع استفاده خاص و انتقال ماده مدنظر مناسب باشد.
- فشار و حرارت ماده مورد انتقال با نوع شلنگ همخوانی داشته‌باشد.
- مقاومت شلنگ در برابر مواد خورنده حتما چک شود. زیرا برای انتقال مواد شیمیایی و اسیدی، نمی‌توان از شلنگ‌های پلاستیکی استفاده کرد.
- در مورد نصب، تعمیر و نگهداری از شلنگ باید برنامه‌ریزی و دقت لازم اعمال شود تا ابزار عمرمفید بهتری داشته‌باشد.
تفاوت شیلنگ هیدرولیک و شلنگ‌های صنعتی
شیلنگ های صنعتی و شلنگ‌های هیدرولیک همگی وظیفه انتقال سیالات را برعهده دارند، اما شیلنگ های صنعتی نسبت به شلنگ‌های هیدرولیک قابلیت تحمل فشار پایین‌تری را دارند .
شیلنگ های صنعتی بسته به نوع صنعت استفاده گسترده‌ای دارند. از انتقال مواد گازی و نفتی تا کارهای ساختمانی و … را در بر می‌گیرد. همچنین این نوع شلنگ انواع مختلفی از جمله شلنگ بنزین، شلنگ نخ دار و …دارد.
ساختار کلی شیلنگ هیدرولیک از یک لوله با جنس لاستیک مصنوعی ساخته شده است، که ماده مورد انتقال سیال را در خود نگه می‌دارد. خاصیت ارتجاعی لاستیک در شلنگ‌های هیدرولیک باعث می‌شود که برای ایجاد قابلیت تحمل فشار، لایه‌های تقویت‌کننده‌ای به دور آن بافته و یا پیچیده شود.
این لایه‌های تقویت کننده از جنس نخ، سیم و یا هردو هستند. به منظور حفاظت لایه تقویت‌کننده نیز یک لایه از جنس لاستیک مصنوعی بر روی آن تزریق می‌شود. همچنین روی شلنگ هیدرولیک شماره مدل و یا اطلاعات فنی شلنگ درج می‌گردد.